Tarihe Referandum Notu 2...

Yarım bırakmayı sevmedim, sevmiyorum...

Dün gece siyaset yazmayı bırakacağımı söyledim, bırakıyorum; ancak, yarım bırakmayı sevmediğim için referandumdan bir gün önce yazdığım “Tarihe Referandum Notu” başlıklı yazıma ilave bir not düşerek bırakmak istiyorum...

O yazımda, referandumdan sonra konuşulacaklara ışık tutup, ana fikir olarak, sonucun “hayır” çıkması için fedakarca çırpınanlarla, “hayır” demekle yetinenler olduğunu yazmış, özellikle HDP’nin “hayır” dediğini söylemekle beraber, TV’lere bir iki ilan vermenin dışında, içlerinden bir vekilin, bir ileri gelenin bile çıkıp, Deniz Baykal gibi, Meral Akşener gibi, dere tepe dolaşarak, “hayır” ı örgütlemeye çalışmadığını yazmıştım...

Açık söyleyeyim, HDP’nin bu tutumu, bana, sonucun “hayır” çıkma olasılığını olumsuz etkileyecek bir faktör olacağı izlenimi verdiği için bunları yazmış, ama başından beri “hayır” çıkacak diyen birisi olarak son gün moral bozmamak adına, bu izlenimimi açıkça ifade etmemiştim...

Böyle düşünüyor olmamın altında yatan bir diğer neden de, “Kürt” oylarının, özünde “milliyetçi” karaktere sahip olması ve Barzani ile Türkiye’deki uzantısı KDP’nin “evet” diyor olmasının “Kürt” oylarını bölme yönünde etkileyeceği endişesiydi...
*
Nitekim bu endişelerimde haklı olduğumu sandıklar açılmaya başladığında somut olarak gördüm...

HDP’nin, yüksek, AKP’nin düşük oranda oylar aldığı, MHP ve CHP’nin esamisinin bile okunmadığı güneydoğu ve bazı doğu illerinde, Haziran ve Kasım 2015 seçimlerine göre durum değişmiş, “hayır” oyları düşerken, “evet” oyları yükselmişti...

Örneklemek gerekirse durum öyle gerçekleşmişti:

Diyarbakır’da 2015 Haziran ve Kasım seçimlerinde sırasıyla AKP: 13.89-21.09, HDP: 79.79-73.56, CHP: 0.91-1.48 MHP: 0.98-0.62 oranında oy almışken, referandumda evet oyları 21.09, hayır oyları 67.59 olmuştu; buna göre AKP oyları 7-8 puan artarken, HDP oyları da aynı oranlarda düşüyordu...

Hakkari’de Haziran ve Kasım 2105 seçimlerinde AKP: 8.36-12.29, HDP:87.55-84.05, CHP:0.92-1.15, MHP: 2.28-1.37 oranında oy almışken, referandumda evet oyları 32.42, hayır oyları ise 67.58 olmuştu; buna göre, AKP ve MHP oyları toplamda 20 puanlık bir artış gösterirken, HDP ve CHP oyları da bir bu kadar düşüş gösteriyordu...

Şırnak’ta Haziran 2015 Haziran ve Kasım seçimlerinde AKP: 9.09-10.61, HDP: 85.15-86.18, CHP:1.06-1.18, MHP: 2.45-1.13 oranında oy almışken, referandumdaki evet oyları 28.30, hayır oyları ise 71.70 olmuştu; buna göre, AKP ve MHP oyları toplamı 17-18 puanlık bir artış gösterirken, HDP ve CHP oyları da bir o kadar düşüş gösteriyordu...

Uzatmayayım, Ağrı, Batman ve Muş’ta da ve diğerlerinde de durum bundan farklı değildi...

AKP oyları evet olarak Muş’ta 17, Ağrı da 17, Batman’da 8-9 puanlık artışlar gösterirken, HDP oyları da aynı oranlarda düşüş yaşıyordu...
*
Tablo olarak bakıldığında, Kürt oylarının yüksek olduğu bu illerde, referandum sonucu da yüksek oranlarda “hayır” çıkmış olarak görünmekle birlikte, AKP, diğer bir deyişle “evet” oylarının da önemli oranda artış göstermiş olması genel toplama etki ediyor ve sonuçta, çok küçük bir farkla “evet” referandumu kazanıyordu...

*
Toparlamak iç kuşkusuz bu sonuçta, Haziran seçimlerinden sonra yaşanan “hendek” çatışmalarının, Kürt seçmenin bölgeden göçünün ve baskılanmasının, sindirilmesinin da payı vardır, ancak, HDP’nin Kürt seçmeni kontrol altında tutamadığı ve oyların evet”e kaydığı ve bunda bağımsız Kürdistan söz eden Barzani’nin, onun Türkiye uzantısı KDP’nin ve PKK’nın “eyalet” umuduyla “evet” demesinin, çok daha büyük payı olduğunu kabul etmek gerekir...

Bu referandumda, son günlerde öne çıkan “eyalet” tartışması çerçevesinde, nasıl ki, MHP büyük oranda oy kaybetmişse, HDP’de aynı çerçevede, önemli oranda oy kaybetmiştir...

Netice itibariyle referandumun iki kaybedeninden biri MHP ise diğeri de HDP olmuş, ancak tabi ki, esas olarak Türkiye kaybetmiştir...

Demek ki, böyle bir kamplaşmanın hiç kimseye faydası yoktur...
*
Haziran seçimlerinden sonra bu kamplaşma öne çıkarılıp da erken seçime gidilmeden AKP dışında bir koalisyon gerçekleştirilmiş olsaydı, bugün Türkiye’nin çok daha başka ufuklarda olacağı kuşkusuzdur...

Toparlamak gerekirse, Kürt’leri dışarıda tutmaya, sindirmeye çalışarak bir yere varılamayacağı açıkça ortaya çıkmıştır...

Özellikle bu sistemde, Kürt oyları olmadan kimsenin seçim kazanması da başkan olması da mümkün değildir...

Nitekim yukarıda belirttiğim gibi, “hayır” örgütlemek için hissedilir bir çaba göstermeyen HDP’den oy kaymasıyla bu referandumun sonucunu da Kürt oyları tayin etmiştir...
*
HDP, bu sonuçlardan ders çıkartmalıdır...

Ve tabi, başta CHP olmak üzere diğerleri de...

                                                           --0--